بررسی اثر ضد باکتری عطرمایه گیاه کلپوره بر روی باکتری‌های بیماریزای انسانی

مقدمه و اهداف: باکتری‌های بیماری زا از عوامل مهم بیماری در انسان و محصولات کشاورزی می باشند. عوارض جانبی ناشی از استفاده از داروهای شیمیایی و مصرف نگه دارنده های شیمیایی ضرورت تحقیق روی استفاده از ترکیب‌های طبیعی به ویژه عطر مایه‌ها جهت جلوگیری از رشد باکتری‌ها شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات ضد باکتری عطر مایه گیاه کلپوره بر روی باکتری‌های بیماری‌زای انسانی در استان کرمان می‌باشد. مواد و روش ها: جهت شناسایی ترکیب‌های شیمیایی و بررسی اثرات ضد باکتری گیاه کلپوره poliumL.)Teucrium)،برگ‌ها با شاخه‌های جوان این گیاه از رویشگاه طبیعی آنها در اردیبهشت‌ماه 1389 در مرحله تمام گل دهی از روستایی واقع در استان کرمان جمع‌آوری گردید. نمونه‌ها تمیز و پس از خشک کردن در سایه، عطر مایه گیری با روش تقطیر با آب انجام شد. ترکیب‌های موجود در عطر مایه با استفاده از سو انگاری گازی تجزیه‌ای (GC) و گاز سوانگار متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. هم چنین فعالیت ضدباکتری عطرمایه این گیاه بر روی باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی مورد آزمایش با اندازه‌گیری قطر هاله عدم رشد انجام شد. یافته‌ها: بازده عطر مایه حاصل از گیاه کلپوره 75/0% بود. از مجموع 28 ترکیب شناسایی‌شده در عطر مایه گیاه کلپوره با 75/99‌%خلوص، ترکیب‌های آلفا پینن با 52/12%، لینالول با 63/10% و کاریوفیلن اکساید با 69/9% بیش‌ترین درصد عطر مایه را تشکیل می دهند. برای بررسی اثرات ضد‌ باکتری عطر مایه گیاه کلپوره بر روی 9 سوش باکتری نیز با روش انتشار در آگار Disc diffusion method که شامل سه نوع باکتری گرم مثبت، استافیلوکوکوس آرئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و استرپتوکوکوس فکالیس و شش نوع باکتری گرم منفی، سودوموناس آئروجینوزا، شیگلا فلکسنری، کلبسیلا پنومونی، سالمونلا تیفی، سراشیامارسسنس و اشرشیا کلی با اندازه‌گیری قطر هاله عدم رشد بررسی شد. اثر عطرمایه این گیاه بر روی باکتری های گرم مثبت استافیلوکوکوس آرئوس واستافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و همه باکتری‌های گرم منفی مورد آزمایش بیش از آنتی بیوتیک تتراسایکلین است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که عطر مایه گیاه کلپوره مورد مطالعه داری اثر ضد ‌باکتری قابل‌توجهی می‌باشد. با توجه به درصد بالای ترکیب‌های آلفاپینن و لینالول موجود در عطر مایه گیاه کلپوره با خواص ضد ‌باکتری که دارند، از عطر مایه این گیاه می‌توان جهت مقابله با باکتری‌های بیماری‌زای خاص استفاده کرد.